Kerajaan negeri perkenal dana usahawan tani

Oleh: Noraini Jusoh

Kerajaan negeri bakal memperkenalkan dana usahawan tani bagi membantu para usahawan di negeri ini dalam mengembangkan projek pertanian mereka ke peringkat yang lebih tinggi.

Pengerusi Jawatankuasa Pertanian dan Industri Asas Tani negeri, YB. Tuan Haji Asha’ari Idris berkata, pelaksanaan dana tersebut akan bermula tahun ini bertujuan membantu golongan usahawan tani yang menjalankan projek berskala besar.

"Usaha membantu petani tidak akan selesai hanya dengan pemberian bantuan kerana dalam melahirkan usahawan tani tidak cukup sekadar dengan pemberian subsidi sahaja.

"Oleh itu, kita akan sediakan tabung pinjaman untuk kemudahan semua petani supaya dapat jayakan projek berskala besar dengan lebih berkesan,” ujarnya.

Beliau berkata demikian pada sidang media di Majlis Penyampaian Anugerah dan Penghargaan kepada Peladang, Penternak dan Nelayan Sempena Hari Peladang, Penternak dan Nelayan 2012 dan Kursus Usahawan Peladang di Wisma Peladang Terengganu, hari ini.

Katanya, Lembaga Pertubuhan Peladang (LPP) Negeri Terengganu telah menerima peruntukan sebanyak RM920,000 bagi membantu 12 usahawan tani daripada kerajaan pusat.

Menurut beliau, sebagai tanda prihatin terhadap petani di negeri ini, kerajaan negeri telah bersetuju untuk menampung peruntukan tersebut bagi menyediakan pinjaman kepada lebih ramai usahawan tani yang berminat menerusi dana usahawan tani.

"Setakat ini, belum ada jumlah peruntukan khusus bagi dana ini dan kita gunakan sumber-sumber dari peruntukan lain.

"Apabila satu peruntukan khas telah diluluskan mungkin peminjam dana usahawan tani tidak akan dikenakan faedah tetapi hanya dicaj kos perkhidmatan sahaja,” katanya.

 

SEKUMPULAN PENYOKONG PAS TERENGGANU BERDEMO BANTAH PIMPINAN PARTI MEREKA YANG JADI ALAT DAP

Oleh: Ruslan Abdul Rahman



Kemarahan penyokong Pas terhadap pimpinan mereka kian merebak berikutan beberapa isu yang menampakkan parti itu dan pemimpinnya tidak bertegas dalam soal Islam dengan pakatan mereka terutamanya DAP.

 Hari ini (4 Februari) sekumpulan lagi penyokong Pas dari Kuala Terengganu yang diketuai oleh Zamri Yaakob telah berhimpun di Dataran Masjid Terapung Kuala Ibai, kira-kira jam 3.20 petang.

Mereka menentang sama sekali tindakan pimpinan parti mereka yang diperalatkan DAP dan bukan Islam dalam PKR kerana berpendapat menjejaskan masa depan umat Islam dan bangsa Melayu.

Zamri berkata, mereka mahu Pas keluar dari pakatan DAP dan PKR segera bagi menyelamatkan bangsa Melayu dan umat Islam.

Beberapa perkara dikemukakan dalam bantahan tersebut , antaranya:
- Mereka ingin tahu apa pendirian Majlis Presiden Pakatan Rakyat (PR) dalam Isu kalimah Allah dan minta dibuat kenyataan segera setelah Majlis Syura Ulama Pas membuat keputusan bahawa kalimah Allah hanya untuk orang Islam sahaja dan tidak boleh digunakan oleh agama lain.
- Mereka juga mendesak supaya Majlis Syura Ulamak Pas mengeluarkan hukum, apakah boleh mereka berpakat dan membantu DAP dalam pilihan raya nanti kerana ternyata DAP memusuhi Islam secara nyata.
- Sehingga ini Lim Guang Eng, Karpal Singh dan Anwar Ibrahim masih berdegil dalam isu kalimah Allah, maka kumpulan ini menuntut ketiga-tiga mereka ini segera memohon maaf kepada Pas serta umat Islam.

“Kami sangat berharap pemimpin Pas bersatu hati dan singkirkan barua-barua DAP/PKR dalam Pas. Kami yakin barua-barua itu terdapat dalam Pas” tegas Zamri dalam satu kenyataan yang diedarkan.



Antara kata-kata pada spanduk mereka termasuklah “DAP jangan jadi biadap pada Islam”, “Petualang Pas jangan jadi baru DAP” , “Pimpinan Islam dalam PR wajib halau DAP” dan lain-lain lagi.

UMT berfokus penyelidikan dan inovasi

Oleh; Esah Abdullah

Tahun 2013  menjadi titik permulaan kepada pengukuhan pembinaan asas menjadikan Universiti Malaysia Terengganu (UMT) sebagai sebuah universiti berfokus kepada penyelidikan dan inovasi dalam ‘sains kelautan dan akuatik’.

 Naib Canselor (NC) UMT, Prof Emeritus Dato’ Dr Ibrahim Komoo berkata, semua program dan projek penyelidikan perlu mempunyai hubungan erat dengan pembangunan ekosistem sungai dan tasik.

“Ia meliputi pembangunan kemanusiaan, ekonomi, sumber asli, pemuliharaan warisan tabii, sains gunaan dan pembangunan teknologi khususnya daripada perspektif kesejahteraan komuniti, kesihatan alam sekitar dan penjanaan kekayaan negara.

 “Untuk mengukuhkan ilmu dan kemahiran bakat akademik usaha perlu dilakukan untuk membudayakan gagasan ‘penyelidikan sepanjang hayat melalui penyelidikan fundamental bagi meningkatkan kepakaran dalam bidang ilmu yang dipelopori,” katanya,

Beliau berkata demikian di majlis Syarahan Tahunan NC 2013 ‘Membina Akademik Berbudaya Cemerlang’ di UMT hari ini.

Katanya, fakulti digalakkan untuk menyediakan dana sokongan tahunan supaya kegiatan ini berlangsung secara berterusan dan pemantauan dilakukan berasaskan kepada penerbitan kertas penyelidikan dalam jurnal berwasit yang relevan dengan bidang kepakaran.

“Kita akan menggalakkan pewujudan kumpulan penyelidikan khas (SIG) untuk menjayakan usaha ini secara berstrategi dan jangka panjang walaupun projek penyelidikan lazimnya diberi tempoh satu hingga tiga tahun,” katanya.

Katanya, kumpulan ini akan dipantau oleh seorang ‘pemimpin penyelidikan’ yang dilantik sebagai peneraju SIG untuk memastikan proses penyelidikan dan pembangunan berkembang segar.

 

KTS capai pensijilan ISO 9001:2008

Oleh: Noraini Jusoh

Hospital Pakar Kuala Terengganu (KTS) yang merupakan sebuah hospital swasta terkemuka di Kuala Terengganu telah memperoleh pensijilan ISO 9001: 2008 bagi penyediaan perkhidmatan penjagaan kesihatan pada 21 Disember 2012.

Pensijilan tersebut telah dianugerahkan oleh sebuah badan pensijilan bebas terkenal antarabangsa iaitu Moody International Certification (Malaysia) Sdn Bhd dan Moody International Certification LTD.

Dengan pencapaian itu bermakna, proses pengurusan kualiti hospital telah diaudit dan telah memenuhi kehendak sistem pengurusan mengikut piawaian Malaysia dan United Kingdom Accreditation Standard (UKAS).

Sistem pengurusan kualiti KTS yang telah diaudit mengikut piawaian ISO termasuk tanggungjawab pengurusan kualiti, proses tindakan pembetulan dan pencegahan, pengurusan pembekal, audit dalaman dan latihan pekerja.

Sehubungan itu, anugerah tersebut akan disampaikan oleh wakil bagi Moody International Certification LTD kepada Pengerusi KTS, Datuk Hajah Fatimah Hamal dalam satu majlis yang diadakan di KTS pada 5 Febuari ini.

 

Kayu ukur sikap generasi muda : Dato' Sri Shabery

Oleh: Aida Abd Rahman

Tahun Sukarelawan Negara 2013 menjadi kayu ukur kepada sikap rakyat negara ini khususnya golongan muda sama ada mereka menjadi masyarakat yang sekadar menerima sumbangan semata-mata atau turut sama mengembleng tenaga dan masa bagi memberi khidmat menjayakan program kemasyarakatan, kata Menteri Belia dan Sukan, Dato’ Sri Ahmad Shabery Cheek.

“Bermula tahun ini dan tahun akan datang sudah tentu ada kaedah bagi mengukur budaya sukarelawan di kalangan masyarakat negara kita. Misalnya Australia terdapat lima juta penduduknya yang mendaftar sebagai sukarelawan dengan merekod 700 juta jam kerja-kerja sukarela pada tahun lalu, sekali gus berjaya berada di tangga pertama mengikuti Indeks Memberi Dunia (WGD).

“Ini dapat dilihat dari masa ke semasa. Kalau tahun ini kita boleh kumpulkan sejuta orang sempena program My Beautiful Malaysia, jika kita himpunkan setiap hari berapa juta orang dan jam yang mampu disumbangkan bagi tujuan sukarela di mana ini perlu kita ukur bagi menentukan sama ada kita termasuk di kalangan orang yang memberi dan bukan sekadar menerima sahaja,” katanya.

Beliau berkata demikian selepas ditemui dalam program My Beautiful Malaysia peringkat negeri yang dilancarkan Menteri Besar, Dato’ Seri Haji Ahmad Said, di Dataran Batu Burok, Kuala Terengganu, semalam (3 Februari).

Dato’ Sri Ahmad Shabery berkata, Tahun Sukarelawan Negara juga akan menilai tahap sumbangan tenaga, wang ringgit dan masa setiap rakyat selama ini dalam melaksanakan pelbagai aktiviti kemasyarakatan yang dapat mengeratkan hubungan dan kasih sayang sesama manusia, persekitaran serta haiwan.

 “Dengan ilmu pendidikan bukan sahaja mampu menjadikan seseorang itu sebagai jurutera, malahan pendidikan untuk menjadikan seseorang itu insan yang lebih tinggi martabat dan darjatnya serta sudah tentu ketinggian darjat itu hanya dapat dibuktikan menerusi kecintaannya kepada manusia yang lain, kepada alam sekitar dan kepada negara yang tercinta.

 “Aspek penting dalam pembangunan insan dan pembangunan sebuah negara ialah semangat sukarelawan yang diitunjukkan oleh belia dan rakyat negara berkenaan,” katanya.

Beliau berkata, sambutan luar biasa generasi muda dalam program kemasyarakatan seperti My Beautiful Malaysia itu menunjukkan petanda positif bahawa golongan itu semakin bertanggungjawab dan menghargai sesama manusia serta persekitaran.

“Hari ini mereka tampil ke depan untuk membersih kawasan, menananam pokok, membaiki tempat awam yang selama ini dibiar begitu sahaja dan mereka tidak bertanya mengenai berapa upah serta ganjaran yang akan mereka dapat, tetapi semuanya semata-mata kerana mereka sayangkan negara selain mahu mengindah serta mencantikkan negara ini,” katanya .

Pembangunan kampus kedua UMT berjalan lancar

Oleh; Esah Abdullah

Universiti Malaysia Terengganu (UMT) akan memulakan pembangunan kampus kedua universiti itu di kawasan seluas 600 hektar di Bukit Kor Marang mulai tahun ini.

Naib Canselor (NC) UMT, Prof Emeritus Dato’ Dr Ibrahim Komoo berkata, dalam fasa pertama (2013-2015) tumpuan akan diberi kepada penyediaan perancangan keseluruhan dan pembangunan kemudahan dan makmal luar untuk Fakulti Agroteknologi dan Sains Makanan (FASM).

“Pada fasa ini UMT akan menyediakan infrastruktur asas seperti jalan, pejabat dan asrama untuk kemudahan pelajar ,” katanya dalam sidang media di majlis Syarahan Tahunan NC 2013 'Membina Akademik Berbudaya Cemerlang' di UMT hari ini.

Katanya, penyediaan kemudahaan asas berkenaan menggunakan peruntukan dalaman universiti berjumlah RM600,000 sebagai persediaan untuk mendapatkan dana dari pihak Kementerian Pengajian Tinggi (KPT).

"Usaha ini membolehkan aktiviti latihan lapangan dan penyelidikan dijalankan oleh pelajar di samping memberi perhatian kepada komuniti yang telah menyewakan sebahagian daripada kawasan ladang untuk aktiviti pertanian," katanya..

Menurutnya, dengan cara ini, jaringan dan proses pemindahan ilmu antara universiti dan komuniti dapat dilaksanakan secara berkesan.

Dalam perkembangan lain beliau berkata, mulai tahun ini pihaknya akan memulakan aktiviti penambahbaikan ekosistem akademik melalui Program Kampus Lestari.

“Tumpuan akan diberi kepada sistem pengangkutan dalam kampus yang mesra penjalan kaki dan berbasikal dengan menyediakan kawasan riadah berasaskan warisan tabii serta meningkatkan kebersihan melalui program kitar semula,” katanya.

Katanya, pembelajaran dan penyelidikan yang kondusif memerlukan persekitaran kampus yang selesa, mesra pelajar dan mesra alam sekitar . Sehubungan itu katanya, jawatankuasa Kampus Lestari telah diwujudkan untuk merancang dan melaksanakan program tersebut.

 

Kuala Nerus, Kuala Terengganu lokasi pilihan Jelajah Anak Malaysia

Oleh: Aida Abd Rahman

Parlimen Kuala Nerus dan Kuala Terengganu menjadi dua lokasi pilihan di negeri ini bagi melancarkan program Jelajah Anak Malaysia (Transformasi Rakyat) pada 7 hingga 8 Februari ini.

Program yang dilaksanakan seluruh Malaysia anjuran Pertubuhan Gagasan Pendidikan Melayu Malaysia (Gagasan) dengan kerjasama Gagasan Terengganu bakal menjelajah ke dua destinasi itu bagi menjalankan pelbagai aktiviti kemasyarakatan sepanjang dua hari satu malam.

Pengerusi Gagasan Terengganu, Dato’ Mohd Nasir Ibrahim Fikri, berkata seramai 200 mahasiswa dari Institusi Pengajian Tinggi Awam (IPTA) seluruh negara akan menyertai program itu bagi mendekati dan mendampingi masyarakat secara langsung untuk berkongsi pengalaman kehidupan rakyat di bandar, pinggir bandar, kampung dan pedalaman.

 “Mereka (mahasiswa) akan mendapatkan maklum balas terkini berkaitan permasalahan dan cadangan rakyat agar semua pihak terlibat dalam proses pembangunan masa hadapan negara yang akan memenuhi citarasa, kehendak serta keperluan semasa.

“Pada masa yang sama penyertaan mereka sebagai agen perhubungan antara kerajaan dengan rakyat itu juga dapat menolak andaian setengah pihak bahawa mahasiswa tidak lagi menyokong kerajaan, sebaliknya kita mahu menunjukkan bahawa mereka masih bersama dengan kerajaan, ” katanya di sidang media di Rumah Media Kelab Wartawan Terengganu (Kawat), Jalan Sultan Sulaiman, Kuala Terengganu, hari ini.

Turut hadir, Presiden Kawat, Encik Ayob Mamat dan Setiausaha Agung Gagasan, Syed Anuar Syed Mohamad.

Dato’ Mohd Nasir merangkap Ahli Parlimen Kuala Nerus berkata, program yang pertama kali diperkenalkan itu akan mendekati seluruh masyarakat menerusi pelbagai pengisian acara, bermula dengan pertandingan mewarna untuk kanak-kanak, diikuti program bersama semua warga tempatan iaitu Suara Rakyat, Program Kami Prihatin, Kuliah Rakyat (Imam Muda Asyraf), Rakyat Cergas, IM4U (gotong-royong) dan Kami Prihatin.

Sementara itu, Syed Anuar berkata, penganjur mensasarkan seramai 4,500 peserta khususnya golongan muda akan membanjiri tapak ekspo di Pasar Raya Hock Kee Seng, Gong Badak (Kuala Nerus), sementara 1,500 peserta dijangka menyertai program di Kuala Terengganu.

 “Kesemua 200 mahasiswa IPTA yang menaiki empat buah bas akan menuju dua destinasi, dua bas ke Kuala Nerus dan dua bas ke Kuala Terengganu bagi melaksanakan aktiviti masing-masing sebagaimana dijadualkan.

 “Program terbesar di pameran dan ekspo (Pasar Raya Hock Kee Seng Gong Badak), Kuliah rakyat oleh Imam Muda Asyraf serta Bicara Selebriti bersama Imran Ajmain. Manakala di Kuala Terengganu program tumpuan adalah Kuliah Rakyat di Masjid al-Taqwa Durian Burung, futsal (DS Sport Centre) dan acara ziarah,” katanya.

Beliau berkata, pelbagai agensi dan jabatan termasuk seperti Jabatan Penerangan Terengganu, Jabatan Penyiaran Terengganu, Perbadanan Tabung Pendidikan Tinggi Nasional dan Polis Diraja Malaysia akan membuka booth untuk kemudahan orang ramai.

Katanya, golongan muda juga berpeluang mendaftar untuk mendapatkan lesen kenderaan di kaunter pra pendaftaran Bantuan Lesen 1Malaysia (BL1M) yang bakal beroperasi sempena program itu nanti.

Program yang bermula di Kuala Lumpur pada 30 Januari lalu, singgah ke beberapa negeri dan Terengganu pada 7 Februari akan meneruskan penjelajahan ke Pahang pada keesokannya sebelum berakhir 16 Februari depan.

 

Pas mula perang dengan DAP

Oleh: Kamarudin Mat Akib 

Baru seminggu Mursyidul Am Pas, Dato’ Nik Abdul Aziz Nik Mat, melakukan kejutan terbesar dalam sejarah kepimpinan parti itu apabila menyambut hari jadinya di rumah Pengerusi DAP, Karpal Singh.



Belum pun reda keriuhan di kalangan pemimpin Pas dan penyokong parti itu mengenai sambutan hari jadi yang luar biasa itu, hubungan antara pemimpin Pas dan DAP itu kini memasuki episod baru.

Semalam Nik Abdul Aziz memberi amaran kepada pemimpin DAP itu supaya tidak campur tangan urusan dalaman dan keputusan yang dibuat pucuk pimpinan Pas.

Menteri Besar Kelantan itu dengan lantang bersuara DAP tidak perlu ‘jadi pandai’ kerana ahli-ahli Pas sahaja yang tahu keadaan sebenar berhubung larangan penggunaan kalimah Allah oleh bukan Islam.

Beliau menegaskan Pas tetap dengan pendirian mereka bahawa kalimah berkenaan tidak boleh digunakan oleh masyarakat bukan islam seperti yang diputuskan oleh Majlis Syura Pas.

Setelah membisu sejak lebih seminggu, Karpal Singh membuat kenyataan kelmarin bahawa pakatan pembangkang tetap dengan pendirian bahawa kalimah Allah boleh digunakan oleh bukan Islam seperti yang diputuskan pemimpin-pemimpin Pakatan Rakyat sebelum ini, termasuk dari Pas.

Mungkin selepas ini ramai lagi pemimpin Pas akan bangkit mempertahankan pendirian Majlis Syura dan sudah pasti ia akan menyemarakkan api perbalahan antara Pas dengan DAP.

Pertembungan pendapat dan perbalahan antara pemimpin Pas dan DAP memang dijangkakan dan ramai pihak meramalkan hubungan kedua-dua parti itu tidak akan kekal lama. Ini kerana kedua-dua parti itu tidak akan mampu mencapai kata sepakat dalam banyak hal kerana masing-masing mempunyai agenda politik mereka sendiri.

Selama ini Pas terlalu banyak tunduk kepada desakan DAP demi bagi menjaga hubungan antara kedua-dua parti tersebut. Antara pengorbanan terbesar yang telah dilakukan oleh Pas dalam menjaga hubungannya dengan DAP ialah mereka terpaksa mengorbankan ramai pemimpin kanan parti itu yang kurang senang dengan hubungan antara Pas dan DAP.

Di antara mangsa pemimpin Pas akibat parti itu tunduk kepada DAP ialah Dato’ Dr Hassan Ali dan terbaru bekas Timbalan Presidennya, Nasharuddin Mat Isa.

Justeru tidak hairanlah jika ramai pihak meramalkan lebih ramai pemimpin kanan parti itu sama ada dipecat atau akan keluar dari Pas kerana tidak puas hati dengan keputusan pucuk pimpinan Pas bergabung dengan DAP bagi menentang Barisan Nasional (BN).

ASM Unggul Trading adakan hari bertemu pelanggan

Oleh: Noraini Jusoh

ASM Unggul Trading yang merupakan sebuah stesen minyak Petronas akan mengadakan hari bertemu pelanggan bertempat di Dataran Stesen Petronas Seberang Marang, Marang, pada 7 Februari ini.

Program Petronas Marang dan Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan (KPDNKK) ‘Sehari Bersama Pelanggan’ yang dianjurkan ASM Unggul Trading dengan kerjasama Petronas dan KPDNKK itu dijangka akan dirasmikan oleh Menteri Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan, Dato’ Sri Ismail Sabri Yaakob.

Pengurus ASM Unggul Trading, Ahmad Shukridin Muda berkata, pada program yang sama, Dato’ Sri Ismail Sabri juga akan menyempurnakan majlis perasmian kedai buku ‘ASM Book Store’.

"Pembukaan kedai ini akan menjadikan Stesen Petronas Marang sebagai satu-satunya stesen minyak di negara ini yang menyediakan perkhidmatan kedai buku.

"Di ‘ASM Book Store’ kami menyediakan bahan bacaan yang sesuai untuk semua lapisan masyarakat dan kami memiliki koleksi bacaan melebihi 1500 judul yang terdiri daripada pelbagai genre,” ujarnya ketika dihubungi Teganukita, hari ini.

Katanya, sempena hari bertemu pelanggan yang kali kedua dianjurkan itu, pelbagai acara menarik menanti pengunjung antaranya pemeriksaan kesihatan percuma, pertandingan mewarna kanak-kanak, jualan buku serta pelbagai lagi.

Tambah beliau, orang ramai di jemput hadir untuk memeriahkan majlis tersebut yang merupakan tanggungjawab sosial pihaknya terhadap masyarakat.

 

KPDNKK lulus RM5.4 juta untuk majukan 6 koperasi di Besut.

DR Abdullah menyampaikan replika cek kepada pemimpin koperasi

Oleh: Mohammad Ishak

Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan (KPDNKK) telah meluluskan RM5.4 juta bagi membantu memajukan 6 buah koperasi di daerah Besut tahun ini.

Pengerusi Majlis Perundingan Koperasi Parlimen Besut yang juga Ahli Parlimen Besut , Datuk Seri Dr Abdullah Md Zin berkata,peruntukkan itu diluluskan bagi membiayai Tabung Modal Pusingan bagi 3 koperasi dan membantu 3 lagi koperasi untuk Bantuan Pembangunan.

Katanya, Koperasi Guru-Guru Melayu Besut Berhad yang kini mempunyai 2,500 anggota menerima tabung modal berjumlah RM5 juta ,

Koperasi Felda Selasih Besut Berhad sebanyak RM204,300 dan Koperasi Bersatu Jaya Pulau Perhentian Besut Berhad pula menerima RM103,500. 

Dr Abdullah berkata,bantuan pembangunan pula Koperasi Guru-Guru Melayu Besut Berhad turut menerima RM50,000, Koperasi Kemahiran Muda (Kemuda) Besut Berhad menerima RM43,026 dan Koperasi Sekolah Menengah Agama Maarif Besut Berhad pula menerima RM20,000.

Menurutnya bantuan diberikan setelah KPDNKK melihat akan prestasi tahunan dan keupayaan koperasi-koperasi di daerah Besut itu dalam membantukan pembangunan di Besut serta meningkat ekonomi dikalangan ahli-ahlinya.

Sementara itu itu ketika berucap melancarkan Majlis Perundingan Koperasi dan Mini Karnival Koperasi Parlimen Besut di Dataran Jerteh Souq disini beliau meminta umat Islam tidak terkeliru atau terpengaruh dengan isu-isu mengenai agama yang banyak ditimbulkan pelbagai pihak di musim ketibaan PRU13 ini. 

Katanya, rakyat diminta hanya berpandu kepada pihak yang telah dipertanggungjawabkan bagi memberi penjelasan kepada perkara-perkara seumpama itu iaitu Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) yang bernaung dibawah Majlis-Raja-Raja.

 Menurutnya mengenai isu Kalimah Allah dan Amanat Haji Hadi Awang , JAKIM telah pun mengeluarkan fatwa yang dengan nyata menolakkan kedua-dua daripada digunakan.